سیستم عامل سیمبیان و سازنده آن
سیمبیان سیستم عاملی است كه توسط شركت انگلیسی Symbian، برای تجهیزات سیار (mobile) طراحی شده است و با سیستم عاملهای دیگری مانند Windows Mobile ،Palm OS و لینوكس رقابت میكند. شركت سیمبیان در ژوئن 1998 در انگلستان تأسیس شد. سهامداران این شركت در آغاز، شركتهای Psion، نوكیا، اریكسون، ماتسوشیتا و موتورولا بودند. در سپتامبر 2003، موتورولا سهام خود را به شركت های Psion و نوكیا فروخت. در جولای 2004 نیز سهام Psion توسط نوكیا، پاناسونیك، زیمنس و سونیاریكسون خریداری شد. در نتیجه این شركت در حال حاضر در مالكیت شركتهای اریكسون، نوكیا، ماتسوشیتا (پاناسونیك)، زیمنس، سونی اریكسون و سامسونگ است.
طراحی
پلتفرمهای مختلفی براساس سیمبیان طراحی شده است كه شامل پلتفرم های باز مانند UIQ ،Nokia سری شصت، هفتاد و نود، و پلتفرم های بسته مانند NTT DoCoMo هستند. انعطافپذیری این سیستم عامل به آن امكان میدهد روی انواع گستردهای از تجهیزات موبایل پیاده سازی شود. بزرگترین ویژگی این سیستم عامل، طراحی آن برای تجهیزات كوچك دستی با منابع محدود است كه می تواند ماهها و سالها روی آن اجرا شود.
به علت محدود بودن منابع حافظه در چنین تجهیزاتی، از روشهای مختلفی برای استفاده بهینه از آنها استفاده شده است. برنامه نویسی سیمبیان، رویدادگرا (event-based) است و CPU زمانی كه برنامه های كاربردی مستقیماً با یك رویداد ارتباطی نداشته باشند، خاموش میشود. به این نوع برنامه نویسی، active objects گفته میشود. چنانچه از این روشها به خوبی استفاده شود، مدت كاركرد باتری نیز افزایش پیدا می كند. به همین علت برای دستیابی به این ویژگیها از زبان ++C برای برنامه نویسی و توسعه این سیستم عامل استفاده شده است؛ هر چند بسیاری از تجهیزات با پلتفرم سیمبیان میتوانند به وسیله زبانهای دیگری چون PL ،Python، ویژوال بیسیك،Simkin و Perl نیز برنامه نویسی شوند.
ساختار سیمبیان
سیمبیان سیستم عاملی با ساختار32 بیتی است كه با امكان مدیریت همزمان چند برنامه (multi-tasking) برای تجهیزات موبایل طراحی شده است. در ادامه به برخی از ویژگیهای اصلی این سیستم عامل اشاره می شود.
معماری انعطافپذیر مبتنیبر مدل كلاینت- سرور و نوعی از روش برنامهنویسی كه از نرم افزارهای هر چند فشرده، ولی قدرتمند پشتیبانی میكند.
lدسترسی بلادرنگ به دادههای كاربر با استفاده از هسته قدرتمند چند وظیفهای در پایین ترین سطح نرم افزار و نیز یك چارچوب واسط كاربر بسیار ساده در بالاترین سطح.
طراحی پایدار نرم افزار با استفاده از مدل برنامه نویسی اشیای مبتنی بر كامپوننت، سیمبیان را به نرمافزاری جامع و خاص در طراحی الگوها و چارچوبهای مختلف تبدیل كرده است.
سازگاری با تجهیزات و فناوریهای مختلف.
در پایینترین سطح این سیستم عامل، كامپوننتهای اصلی قرار دارند كه شامل هسته (kernel) و كتابخانه كاربر است كه به برنامههای كاربردی سمت كاربر امكان میدهد از هسته، درخواستهای مختلفی بكنند.
سیمبیان دارای ساختاری موسوم به microkernel است. بهگونهای كه طراحان، كمترین نیازمندیهای سیستم را در آن گنجاندهاند تا كارایی بالایی داشته باشد.
در سطح دوم این سیستم عامل، مجموعهای از كتابخانه ها قرار دارند كه كارهای مختلفی چون تغییر شكل و اندازه فونتها، كار با بانك اطلاعاتی و فایلها را به عهده دارند.
یك زیرسیستم بزرگ نیز برای كارهای ارتباطی و شبكهای وجود دارد كه شامل سه قسمت اصلی موسوم به ETel ،ESOCK و C32 است.
با استفاده از APIهای ETel، برنامههای كاربردی میتوانند گستره وسیعی از گزینه ها را بدون توجه به ساختار خود تجهیزات و تجهیزات سرویس دهنده در اختیار كاربر نهایی قرار دهند. این انعطافپذیری بدین معنی است كه توسعه دهندگان برنامه های كاربردی بدون توجه به نوع تجهیزات، سرویسها و... میتوانند نرم افزارهای خود را توسعه دهند. همچنین ESOCK یك Socket Server و واسط كاربر میان كاربران و پروتكل های سمت سرور است.
C32 نیز كلاینتها را از طریق یك واسط سریال RS232 به پورت سریال پیاده سازی شده در كتابخانه های فریمورك موسوم به comm server modules متصل می كند.
همچنین برای انتقال اطلاعات در برد كوتاه از امكانات دیگری مانند بلوتوث، پورت USB و IrDA استفاده شده است. تعدادی موتور برنامه كاربردی (application engine) نیز برای برنامه های كاربردی معمول مانند تقویم، ذخیره آدرسها و فهرست وظایف طراحی شده است.
امنیت
سیمبیان نیز از حمله ویروسهای مختلف دور نمانده و به علت كاربرد گسترده آن، سوژه ویروسنویسان شده است. معمولاً این ویروسها خود را از طریق بلوتوث منتقل میكنند. ولی این ویروسها نه با استفاده از ضعفهای امنیتی سیمبیان، بلكه با استفاده از روشهایی مانند پرسش از كاربر برای نصب یك نرمافزار كه بیشتر با یك هشدار برای لزوم نصب آن همراه است، خود را به سیستم كاربر منتقل می كنند.
Symbian 9 از مدل پیشرفتهای برای مقابله با اینگونه حمله ها بهره میبرد. در این روش ادعا شده كه حتی اگر نرم افزاری روی سیستم نصب شده باشد، بدون امضای دیجیتالی، قابلیت آسیبزدن به سیستم، مانند دسترسی به اطلاعات كاربر، را نخواهد داشت. توسعه دهندگان نرم افزارهای ویژه این سیستم عامل میتوانند نرم افزارهای خود را به وسیله برنامه Symbian Signed تأیید كنند كه در این صورت نرمافزار به عنوان یك برنامه مجازی روی دستگاه نصب می شود.
شركت سیمبیان چند توصیه امنیتی را نیز به كاربران این سیستمعامل پیشنهاد می كند:
- چنانچه برایتان ممكن است اطلاعات گوشی یا سیستم موبایل خود را به كامپیوتر خود نیز منتقل كنید تا یك بكآپ از آن در اختیار داشته باشید.
- اتصال بلوتوث را تنها زمانی كه به آن نیاز دارید، در حالت visible قرار دهید. روشن نگاه داشتن بلوتوث به این معنی است كه هركسی در محدوده ده متری شما قابلیت تماس با دستگاه شما را دارد.
- در یك گوشی مبتنی بر سیستم عامل سیمبیان هرگاه پیامی از طریق بلوتوث برای شما ارسال شود، پیام?RECEIVE MESSAGE نیز نمایش داده میشود. چنانچه نمیدانید پیغام از سوی چه كسی فرستاده شده است یا انتظار دریافت آن را نداشتهاید، هرگز گزینه YES را انتخاب نكنید. چنانچه با وجود انتخاب گزینه NO پیغام از روی نمایشگر حذف نشد، مكان خود را تغییر دهید و دستگاه را به مد hidden سوییچ كنید.
- برنامه های كاربردی را تنها از منابع مطمئن مانند وب سایت شركت سازنده گوشی یا وبسایتهایی مانندHandgo.com ،AllAboutSymbian.com ،My-Symbian.com و دیگر وبسایت های مطمئن ارائه دهنده برنامه های كاربردی دانلود كنید.
- زمانی كه یك برنامه كاربردی روی گوشی خود نصب می كنید، جزئیات آن مانند نام نرم افزار و سازنده آن نیز نشان داده میشود. با استفاده از این اطلاعات میتوانید از نصب برنامه هایی كه ماهیت آنها مشخص نیست، خودداری كنید. همچنین هنگام اتصال به اینترنت یا شبكه های دیگر، میتوان از نرم افزارهای امنیتی دیگری نیز استفاده كرد. برای نمونه شركت سیمانتك، سازنده نرمافزارهای امنیتی، آنتی ویروس و فایروال ویژه ای برای گوشیهای سری شصت و هشتاد شركت نوكیا طراحی كرده است.
توسعه نرم افزارهای مبتنی بر سیمبیان
سیمبیان، یك نرم افزار باز ولی نه به معنای اپنسورس است؛ یعنی سورس كد آن در دسترس عموم نیست. در مقابل، تقریباً همه سورس كد آن، در اختیار شركای این شركت و شركت های سازنده گوشیهای موبایل كه از این پلتفرم استفاده میكنند قرار دارد. همچنین API های آن عموماً به صورت مستند شده در دسترس است و هر كسی میتواند برای توسعه نرم افزارهای مبتنی بر سیمبیان از آنها استفاده كند.
پلتفرم های مختلفی مبتنی بر سیستم عامل سیمبیان وجود دارند كه یك كیت توسعه نرمافزار (SDK) در دسترس توسعه دهندگان برنامه های كاربردی قرار میدهند.
شركتهای بزرگ سازنده نرم افزار نیز نرم افزارهای مختلفی را برای این سیستم عامل طراحی میكنند كه برخی از آنها پیش از این در كامپیوترهای شخصی نیز مورد استفاده قرار میگرفتهاند.
برای نمونه شركت ادوبی، سازنده نرمافزار Adobe Reader، نسخهای از آن را برای پلتفرم سیمبیان تولید كرده است كه به كاربران امكان میدهد از فایلهای PDF در گوشیهای نوكیا 6680 و دستگاههای Nokia Communicator سری 9500 و نیز 9290.9210 استفاده كنند. این نرم افزار را میتوان از طریق اینترنت، به صورت ضمیمه ایمیل یا از كامپیوتر روی سیستم مبتنی بر سیمبیان نصب كرد.
همچنین UIQ، پلتفرمی نرمافزاری براساس سیستم عامل سیمبیان است كه توسط شركت UIQ Technology ساخته شده است. در واقع، UIQ یك لایه واسط كاربر گرافیكی است كه امكان افزودن كامپوننت های مختلف به بخش اصلی سیستم عامل را فراهم میكند. یكی از جالبترین امكانات برای توسعه دهندگان و برنامه نویسان این پلتفرم، امكان برنامه نویسی بومی با ++C است؛ چرا كه هم خود سیستم عامل و هم پلتفرم توسعه آن با این زبان نوشته شده است و به همین علت بالاترین كارایی را برای برنامه های كاربردی فراهم میآورد. UIQ3 تازه ترین نگارش این پلتفرم است.
علی حسینی
از: ماهنامه شبکه
ارسال نظر برای این مطلب
اطلاعات کاربری
عشق من باش (اورجینال) بهنام صفویلینک دوستان
آمار سایت