از آیات و روایات استفاده میشود كه: صراط در عالم قیامت ظهور باطن صراطی است كه انسانها در زندگی دنیایی داشته و در آنها قرار گرفته بودند.
«عَنْ اَبی بَصیرٍ عَنْ اَبی عَبْدِاللَّهِ الصَّادِقِ عَلَیْهِ السَّلامُ قالَ: النَّاسُ یَمُرُّونَ عَلَی الصِّراطِ طَبَقاتٍ وَ الصِّراطُ اَدَقُّ مِنَ الشَّعْرِ وَ مِنْ حَدِّ السَّیْفِ فَمِنْهُمْ مَنْ یَمُرُّ مِثْلَ الْبَرْقِ، وَ مِنْهُمْ مَنْ یَمُرُّ مِثْلَ عَدو الْفَرَس وَ مِنْهُمْ مَنْ یَمُرُّ حبواً، وَ مِنْهُمْ مَنْ یَمُرَّ مَشِیّاً وَ مِنْهُمْ مَنْ یَمُرُّ مُتَعَلِّقاً قَدْ تَأْخُذُ النّارُ مَنْهُ شَیْئاً وَ تَتْرُكُ شَیْئاً»(1)
پل صراط تجسم حركت در مسیر حق در همین دنیاست بله پل صراط از مو باریكتر است. حركت در مسیر حق نیز همینگونه است. اگر كسی بخواهد در مسیر حق حركت نماید اولا باید حق را دقیق بشناسد كه خود عرصهای مشكل و خطرناك است و ثانیا باید بر طبق آن عمل نماید كه بسی دشوارتر و صعب العبورتر است. پل صراط تجسم عینی حق و باطل است و عبور از آن همان حركت در مسیر حق در این دنیاست. روشن است كه با اندكی غفلت آدمی از راه به در میرود و گرفتار بیغولهها خواهد شد. در قیامت نیز كسانی از پل صراط به سلامت عبور میكنند كه در دنیا آن مسیر را به سلامت پیموده باشند و اگر در این جا دچار لغزش شدند روی آن پل نیز دچار لغزش خواهند شد و به جهنم سقوط خواهند كرد. (مگر آنكه لطف و عنایت و غفران پروردگار شامل شود). بنابراین پل صراط تجسم همان میزان و حساب دقیق خداوند در قیامت است كه یا آدمی از آن عبور كرده و به بهشت وارد خواهد شد و یا اینكه ...
ایات نیز ابعاد حقیقت صراط را با لحن خاصی بیان كرده است. نخست اینكه، از تعبیر خاص روایت، معلوم میشود كه «صراط» در متن جهنم است و از آنجا عبور میكند. پس همه به شكلی با جهنم برخورد دارند و این حقیقتی است كه قرآن نیز به آن اشاره كرده است:
(وَ اِنْ مِنْكُمْ الاّ وارِدُها).(2)«و هیچكس از شما نیست، مگر این كه در آن [ جهنم] وارد میگردد».
در عبور از صراط، انسانها متفاوتاند و این نشاندهنده آن است كه هر كسی، بسته به نوع حركتش در دنیا و چگونگی عقیده، عمل، وصف، اخلاق، روش و منش، عبورهای مختلف از صراط خواهد داشت. هر چه سیر آنها در دنیا بهتر بوده، عبور سریعتر و با سوزندگی كمتر خواهد بود و هر چه سیر بدتر، حركت از صراط كندتر و با سوزندگی بیشتر. صراطی كه در آخرت پیش میآید، باطن صراطی است كه انسان در اینجا دارد. باطن قدم گذاشتن در دنیا، قدم نهادن بر بطن آتش است؛ اما كسانی چون پیامبران، امامان(ع)، اولیا و افراد وارسته، با ترتیب درجاتشان به دنیا كه قدم گذاشتند، به سرعت از آن به سوی خداوند عبور كردند اما من و شما چطور؟
وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ(3)
عشق من باش (اورجینال) بهنام صفوی